ENGLISH
Nicole Kidman, Angelina Jolie, David Beckham, Romano Prodi ve diğerleri… Hollywood, dünya siyaseti ve spordan tanıdığımız bu isimler, dünya markası olmaya çalışan “cin fikirli” bazı Türk tekstilcilere ilham kaynağı oldu. Merterli tekstilci Fehmi Demirbağ, kurduğu denim markasına Hollywood’un Oscarlı oyuncusu Nicole Kidman’ın adını verdi. 2001’de Türk Patent Enstitüsü’ne (TPE) marka tescil başvurusunda bulunan Demirbağ, Nicole Kidman Sportswear adı ile 2003’te tescil belgesini aldı. Nicole Kidman markası için aralarında Almanya, Fransa ve Rusya’nın da olduğu 15 ülkede tescil başvurusu yaptığını da söyleyen Demirbağ, “Gelişen ekonomilerde ve Türkiye’de satış imajını oluşturmak için imitasyon kültürü ön planda. Biz de yasal imitasyon yapıyoruz. Dünya sosyetesine Pakize markasıyla giremem, kimse bakmaz ama Nicole Kidman’a bakar. Bu isim, Hollywood’un efsanesi. Bugün ABD, Irak’a işgale gelirken benden istifade etmek istiyorsa, ben de dünya klasmanında yer almak için ABD ve Nicole Kidman ile flört etmek durumundayım” dedi.
Denim üretimini fason olarak yaptırdığını belirten Demirbağ, Nicole Kidman markası ile satış hedefinin ilk etapta 50 bin parça olduğunu söyledi. Satış beklentilerini yüzde 80 yakaladıklarını belirten Demirbağ, denim pantolonun satış fiyatının 50 dolar olduğunu kaydetti.
Hayali New York’ta defile
Geçen yıl Nicole Kidman Jeans markası ile denim pantolon ve ceket üretmeye başlayan Demirbağ, tasarımları kendi yapıyor. Etiketlerde maskara, ruj gibi eşantiyon ürünler kullandığını belirten Demirbağ, “Patentini aldığım bir teknoloji ile kadınların adet sancılarını azaltan etkiye sahip jean üretimine başladık. Bu ürünü de piyasaya süreceğiz” dedi.
Hayalinin Kidman ile masaya oturmak olduğunu söyleyen Demirbağ, “Eğer Türkiye’de tekstille ilgili düşüncesi varsa, üretici olarak ortağı biz olalım. Bir gün New York’ta defile yapmak istiyorum ve Kidman’ı da podyuma çıkarmak istiyorum” dedi.
Ünlü isimlerini alan alana
Demirbağ, “cin fikirli” tek üretici de değil… Nicole Kidman’ın yanında, Hollywood ve dünya siyasetinin diğer ünlü isimleri için de TPE’de birer ikişer marka tescili için başvuru yapıldığı ortaya çıktı. Mehmet Ferit İnanç isimli bir kişi, geçen yıl aktris Angelina Jolie için, Zirveteks Tekstil de model ve oyuncu Carmen Electra için marka tescili başvurusu yaptı. Futbolcu David Beckham içinse 2003’den itibaren dördü Türk olmak üzere altı tescil başvurusu bulunuyor. Beckham’ın eşi şarkıcı Victoria Beckham’ın adı içinse dört başvuru yapılmış. Yapılan başvurular arasında İtalya Başbakanı Romano Prodi bile var. Romano Prodi markası için üç yıl önce başvuru yapan Namık Öztürk isimli girişimci geçen yıl tescili aldı.
TPE yetkililerine göre 45 ayrı sınıfta yapılan marka tescilleri, sınıflandırmada herhangi bir çakışma olmadığı ve ilgili pazardaki mevcut markalarla benzerlik taşımadığı takdirde problem teşkil etmiyor. Tescilli Markalar Derneği (TMD) Başkanı Selçuk Güzenge, sorunun hem TPE’nin hem de uluslararası ünlü isimlerin bakış açısından kaynaklandığını dile getirirken, eski Adalet Bakanı ve Kadir Has Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Selçuk Öztek ise ünlü isimlerin marka tescilinin Fikri-Sinai Mülkiye Hakları gereği tazminat ve ağır hapis cezası içerdiğine dikkat çekti.
Dava açılırsa sıkıntı yaratır
TPE’deki askı sisteminin bu tür sıkıntılar yarattığını, kurumun uluslararası ün yapan isimler için yapılan marka tescil başvurularında dikkat etmesi gerektiğini söyleyen Selçuk Güzenge, “Diğer yandan ünlüler de Türkiye’yi Üçüncü Dünya ülkesi yerine koyup önlem almıyor. İsimlerini pek çok AB ülkesinde tescil ettiriyorlar ama Türkiye’de yapmıyorlar. Gerçi fikri/sınai mülkiyet hakkı her ülkede geçerlidir. Kidman, Jolie gibi isimler dava açtığı takdirde marka tescilini alan kişiler için sıkıntılı olur” diye konuştu.
Eski Adalet Bakanı ve Kadir Has Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Selçuk Öztek, kamuya mal olmuş kişi ve kurumların sahibinin izni olmaksızın tescil edilemeyeceğini söyledi. Öztek, “İsim sahipleri, izinsiz adını marka tescili olarak tescil ettiren kişilere tazminat davası açma hakkına sahip. Tazminat miktarı, üretim yapılan ürün adedi ve kâr oranı ile hesaplanır. Diğer taraftan savcılığa şikâyette bulunularak bu kişiler hakkında cezai yaptırımlar da uygulanabilir” dedi.
Askıda üç ay bekliyor
TPE’de 45 ayrı sınıfta marka tescili yapabilmek mümkün. Marka tescil başvurusu yapmak isteyen kişiler, TPE’nin internet sitesinden marka tescil formunu dolduruyor. Başvuru formu, ücreti ve beş adet marka örneğini TPE’ye gönderiyor. Başvuru enstitüye geldikten sonra, TPE uzmanları üç ay süresince başvuruyu mevcut markalarla benzerlik var mı diye ön araştırmaya alıyor. Problem görülmezse, yapılan başvuru, kurumun her ay gazete, CD ve kitap olarak yayımladığı Resmi Marka Bülteni’nde ilana çıkıyor. Üç ay süresince ilana çıkan başvuruya itiraz gelmezse, başvuru askıdan indiriliyor ve tescil işlemine tabi tutuluyor. Tüm bu süreç bir yılda tamamlanıyor.
En çok talep gören ünlüler ve başvuru sahipleri
Romano Prodi: Namık Öztürk (tescil alındı)
David Beckham: Engin Sağlam, Kozmetika Kozmetik, Ronni Tekstil, Şükrü Akdağ, Beckham Brand Limited
Victoria Beckham: Ahmedi Zemzi Aygün, Çiğdem Özyazgan, İsmail Dalkılınç
Angelina Jolie: Mehmet Ferit İnanç
Carmen Electra: Zirveteks Tekstil
33
